techniek vragen/antwoord

[Rammelbak]

Een absorptiedemper maken zou inderdaad wel lukken, maar het liefst wil ik het aantal decibels zo laag mogelijk houden. Bij de LeoVince heb ik 2cm van de Db-killer afgeslepen in de hoop minder tegendruk te krijgen, en hij begon meteen onbeschoft te blaffen.

Ik snap dat de Yamaha nooit zal klinken zoals de andere instrumenten met gelijknamige naam, maar met de achterlijk dikke schoorsteen van de R1 hoop ik toch het beste van twee werelden te krijgen.

[Rammelbak]

.
Ovaal drukken van uitlaatbochten, is dat handig?

Volgens mij niet. Ik heb jaren lang de redenatie gehad dat als de omtrek van de buis niet veranderd, het oppervlak ook hetzelfde blijft. Veel verder had ik er nooit over nagedacht. Tot ik het versimpelde voor mezelf en onderstaand tekeningetje maakte.



Volgens mij is het ovaal drukken van uitlaatbochten een beperking van de flow. En met die redenatie keek ik nog eens goed naar de originele Yamaha TTR uitlaatbocht. Daarbij worden de twee 32mm voorbochten samengeperst in een Y-stuk van 41mm met het volgende resultaat.



Die bevinding was onder andere de reden om het hele uitlaatsysteem zelf te bouwen. Het Y-stuk is nu een mooi gevormd Y-stuk 38 -< 38 die ik met hulp van motormaat Rob bijna naadloos aansluit op een pijp van 51mm. Het Y-stuk hebben we zoveel mogelijk rond gemaakt door er grote doppen uit een doppenset in te persen tussen de bankschroef. Trucje van Ted Uiteindelijk moest de 51mm pijp een minimale hoeveelheid worden ovaal geknepen om een bijna naadloze overgang te krijgen.

In onderstaand plaatje zitten 3 fabriekslassen en 1 las die door mij is gelegd. Jullie mogen niet raden welke las door mij gemaakt is

[de antrapper]

Een las is een las als het dicht is en vast zit

[Leo]

Hier mijn laatste lasnaad voor ik verkeersregelaar werd :

[de antrapper]

Dat is wel een ingewikkelde uitlaatbocht

[Rammelbak]

Leo zijn dagen als verkeersregelaar zijn ook al geteld...



Ondertussen gaat het oneindig langzame proces van passen, meten, hechten, nogmaals passen, meten, afplakken voor backinggas, aflassen, wederom passen, meten en dan het volgende segment, gestaagd verder.

[Leo]

Leo zijn dagen als verkeersregelaar zijn ook al geteld...

Zou motormonteur iets voor mij zijn dan ?
precisiegereedschap ligt mij wel


Maar petje af voor de homemade uitlaatlijn. Ziet er picobello uit en ik doe het jullie zeker niet na.

[frankn]

Ziet er goed uit Peter!
En je weet zelf ook wel, als je het goed wil doen gaat het niet snel.
En wat je lasjes betreft, meters maken.
Dan gaat het steeds beter.
Wel goed dat je backinggas gebruikt,
wat meer werk maar veel beter.
Ga zo door!

[eRDeeWee]

Het is mierenneukerij , maar de wiskundige in mij is niet helemaal tevreden met je uitleg over de grootste oppervlakte...
Een redelijk te begrijpen uitleg vind je hier: https://www.ikhebeenvraag.be/vraag/3003 ... -afbakenen
Jouw oplossing is de oplossing die Andries daar ook geeft, maar de juiste oplossing staat er onder.
De bijbehorende tekening maakt veel duidelijk en je zal het originele ontwerp er in herkennen.
En ja... Sorry !

[de antrapper]

Dan zal de hamvraag worden; gaan we het merken?

[Rammelbak]

Het is mierenneukerij , maar de wiskundige in mij is niet helemaal tevreden met je uitleg over de grootste oppervlakte...
Een redelijk te begrijpen uitleg vind je hier: https://www.ikhebeenvraag.be/vraag/3003 ... -afbakenen
Jouw oplossing is de oplossing die Andries daar ook geeft, maar de juiste oplossing staat er onder.
De bijbehorende tekening maakt veel duidelijk en je zal het originele ontwerp er in herkennen.
En ja... Sorry !

Leuk nadenkertje! Het duurde even voordat ik het wiskundige probleem snapte.

Er zit wel een belangrijk verschil tussen de situatie in het wiskundige vraagstuk, en de uitlaatbochten waardoor een redenatiefout ontstaat. Het wiskundige vraagstuk is niet toepasbaar op de situatie van twee uitlaatpijpen die bij elkaar komen. Bij het wiskundige vraagstuk wordt uitgegaan van een enkele scheiding tussen de twee velden. Bij de twee uitlaatbochten heb je altijd twee scheidingen.
Als je dat visualiseert in het wiskundige vraagstuk, dan wordt de situatie voor de uitlaatbochten als volgt:



Voor het rekengemak neem ik even deze situatie en niet de volgende stap met de extra afrondingen. Nou is volgens mij het effect in beide situaties hetzelfde.



Nou werd dit in het antwoord in het wiskundige vraagstuk eigenlijk al verklapt:

...omdat cirkels naar verhouding de beste oppervlakte/omtrek verhouding hebben.

Ik blijf er bij, de originele uitlaatbochten zijn gemaakt voor snelle en goedkope productie wat ten koste gaat van flow.

Tijd voor bier

[de antrapper]

Het zou mij eerllijk gezegd een worst zijn of er 1% meer vermogen in zou zitten maar als jij dit mooi vindt om te doen zeg ik " gaan! "
Ik sleutel als het stuk is, de rest is, rijden,rijden en nog eens rijden

[eRDeeWee]

I second...

[Rammelbak]

Das goed, dan gaan we snel weer verder met dat eerder genoemde tergend langzame proces.

Vandaag is de zaag in de R1-demper gegaan zodat we hem op zijn plek kunnen hangen. Het is nog niet definitief, het liefst zouden we de demper meer naar voren plaatsen. Maar onder het plastic en naar het frame toe wordt het allemaal erg krap.



Maar het was van te voren natuurlijk al bekend dat het niet subtiel zou worden. Het uiterlijk is ondergeschikt aan het uitlaatflowexperiment!



Er is een kleine tegenvaller die voor wat meer werk zorgt. De pijp aan de R1-demper leek van RVS, maar blijkt toch echt ook van titanium te zijn. En dat last wat lastig...



Titanium oxideert veel heftiger (zie de fel blauwe kleur) en het smeltbad en de afkoelende las moeten veel langer beschermt worden tegen zuurstof. In massaproductie wordt titaan daarom vaak onder een vacuüm gelast of met speciale cups op de toorts en wederom met veel backing gas.



Anders ontstaat er het effect zoals op onderstaande foto. De twee witte plekken zijn hechtlasjes. Het witte spul is titaanoxide. En wat oxide is, is geen metaal meer De lassen oxideren, ze worden erg bros en ze breken zo af.



We hebben nu een oplossing met een schuif/klemverbinding bedacht om dit op te lossen.

[Rammelbak]

Omdat het één groot leerproces is, duurde het even. Telkens twee stappen vooruit, en dan weer één stap achteruit. Maar het eindresultaat zijn we best een beetje trots op. De demper zit nog strakker onder de kappen dan we bij de eerste test voor elkaar kregen.



De demper steekt nu niet meer voorbij de kentekenplaat:



Met veel passen en meten zijn we nog één breedte van de ophangbeugel verder onder de kap gekomen:



Het probleem met de titanium linkpijp van de demper is als volgt opgelost. Een RVS reducer hebben we afgedraaid tot we een krimppassing in het restje titanium buis hadden. Met een verfbrander en gepast geweld is die op zijn definitieve plek gezet. Vanaf daar is weer met RVS gewerkt. Dit is voor het beitsen. De lassen zijn nu na het beitsen bijna niet meer zichtbaar:



Krap...



Wederom, dit is voor het beitsen. We wilde na de laatste las zo snel mogelijk testdraaien om te kijken of alles werkt zoals we hoopten:







En dan de eerste keer dat de motor loopt met het nieuwe systeem. De geluidskwaliteit van mijn telefoon is belabberd. In praktijk hoor je meer mechanisch geluid van het motorblok, dan uitlaatgeluid uit de demper

Filmpje! Het laden kan even duren, het is ongecomprimeerd 50mb!

Als het filmpje werkt, dan is te horen dat hij nog erg ploft in de uitlaat. De volgende stap is de rollerbank op!

[Rammelbak]

Ik vergeet even de afwerking voor de motor de rollerbank op gaat. Er moeten op het uitlaatsysteem nog wat ogen voor trekveren gelast worden, een plug voor een lambdasensor voor tijdens de rollerbanksessie en een hitteschildje.

[Rammelbak]

Toch maar even op joetjoep gezet:

https://youtu.be/lsNZ4QF6SUo

[frankn]

Snap niet helemaal dat je verrast bent dat de pijp van titanium is, maar verder knap werk.
Is het overigens überhaupt wel mogelijk om titanium aan rvs te lassen?

[Rammelbak]

Tja, met die grote aankondiging op de demper zelf had ik beter moeten weten. Maar ik had nooit verwacht dat de hele demper werkelijk van titanium zou zijn.

Titanium aan RVS weet ik eerlijk gezegd niet. Met die situatie heb ik nooit te maken gehad behalve de hechtlas op de demper. Die schuurde tijdens het afkoelen meteen. Er bestaat wel titanium gestabiliseerd RVS, maar dan heb je het over een paar procent Ti om het overtollige koolstof te binden in de las.

Het uitlaatsysteem is af. De trekveertjes zitten er op, een hitteschildje is gemaakt en een aansluiting voor de lambda sensor. Geen foto's, die ben ik vergeten te maken. Erg bijzonder is het verder ook niet.

De eerste testrit is gemaakt en de motor lijkt heel erg arm te staan. Ook voelt hij erg tam aan en haalt nog steeds een olietemperatuur van 120 graden Al met al niet erg hoopvol.
Maar goed, dinsdag gaat hij bij Ruud Frederiks in Goes op de pijnbank om goed afgesteld te worden op de nieuwe situatie. Dan is werkelijk bekend wat het effect van al die aanpassingen zijn. Dat wordt duimen!

[Rammelbak]

Even recapituleren...

Wijzigingen inlaat:

• Inlaatkleppen van Ducati 916 met een slanker profiel
• Luchtfilter vervangen voor TwinAir schuimfilter
• Snorkel verwijderd
• Luchtfilterkast inlaatgat 3x zo groot gezaagd

Wijzigingen verbrandingsruimte:

• Alle opstaande randen tussen de kleppen weg gefreesd
• Materiaal rondom de verdiept liggende uitlaatklepzittingen weg gefreesd
• Squish rand rondom de uitlaatklepzittingen deels weg gefreesd

Wijzigingen uitlaat:

• Uitlaatkleppen van Hyundai, 6mm steel (OEM: 7mm), veel slanker profiel, schotel tot aan afsluitvlak 25 graden hoek geslepen (back cut)
• Uitlaatklepzittingen vanaf het afsluitvlak haaks uitgefreesd
• Uitlaatkanaal na de uitgefreesde zitting verder uitgefreesd tot aan de uitgang diameter 35mm (OEM: 30mm)
• Uitlaat voobochten vervangen voor 38x1,5mm (OEM: 31x1,5mm), linkpijp vervangen voor 51x1,5mm (OEM: 41x1,5mm)
• Uitlaatdemper van een Yamaha R1 2002 waarvan de katalysator verwijderd is.

Resultaat op het achterwiel:

48Nm @ 5300rpm en 41pk @ 6900rpm

Als vergelijk heb ik alleen een dyno run van een andere Yamaha TT600R die helemaal standaard was. Zelf heb ik met mijn meting geen 0-meting gedaan. Het vergelijk is dus NIET helemaal zuiver. Uit de standaard TT600R kwam 42Nm @ 4700rpm en 35pk @ 6600rpm.

Mijn motor en de standaard motor hadden een standaard CDI. Ze zouden dus op hetzelfde toerental in de begrenzer moeten schieten. Dat is duidelijk niet het geval, er zit zo'n 600rpm verschil tussen. Het kan zijn dat deze grafieken verschoven liggen t.o.v. elkaar door verschil in rollerbank.





In absolute getallen is er 6 Nm en 6 Pk gewonnen. Dat is een toename van 14% in trekkracht en 17% in vermogen.

Tijdens de testen op de rollerbank bleef de olietemperatuur constant 80 graden Celcius. Op de snelweg op een warme zomerdag moet blijken wat de olietemperatuur in de praktijk doet.

De Yamaha R1 uitlaatdemper is opvallend stil!!

[Ouwe Reus]

Leuke resultaten Peter!

Vond het zelf ook leuk om de BIG op punten te optimaliseren, dus kan jouw project begrijpen. Uitlaatbocht ziet er best knap uit. Zijn het aanslaan, de stationairloop en motorkarakter ook veranderd?

Na de positieve experimenten met de Guzzi wil ik ook aan deze kop het één ander aanpassen om de ademhaling meer te richting op een goede uitlaatflow.

In eerste instantie begon het voor een koele kop/motor. Maar na de resultaten met de Moto Guzzi heb ik de stiekeme hoop dat het ook positief uitpakt voor de vermogensafgifte.
Dit moet alleen niet het hoofddoel worden. Voordat ik wist dat het ook vermogenswinst gaf, was ik zelfs bereid om wat PK's in te leveren voor een motor met een betere thermische gezondheid.

Door het wegfrezen van een squish rand rondom de uitlaatkleppen, verbeter je ws de afvoer van de verbrandingsgassen en daarmee een betere warmteafvoer. Maar tegelijkertijd veerlaag je eigenlijk ook de compressie en daarmee weer het rendement en vermogen. Heb je de met het vlakken van de kop de compressie wat verhoogd? En heb je gezien de (voorheen) witte uitlaatklep ook nog plannen met de carburatie?

[Rammelbak]

Zijn het aanslaan, de stationairloop en motorkarakter ook veranderd?

Het aan kicken lijkt wat gemakkelijker te gaan. Koud, lauw of warm maakt weinig uit. Pis-heet heb ik nog niet uit kunnen proberen.

De stationairloop wordt gewoon aangepast op de nieuwe situatie. In de uitlaatbocht heb ik weer een aansluiting voor een lambdasonde gelast. Zo kan op de rollerbank ook de uitlaatgassen gemeten worden en de carb optimaal worden afgesteld in elk gebied.

Door het wegfrezen van een squish rand rondom de uitlaatkleppen, verbeter je ws de afvoer van de verbrandingsgassen en daarmee een betere warmteafvoer. Maar tegelijkertijd veerlaag je eigenlijk ook de compressie en daarmee weer het rendement en vermogen. Heb je de met het vlakken van de kop de compressie wat verhoogd? En heb je gezien de (voorheen) witte uitlaatklep ook nog plannen met de carburatie?

Niet alleen de squishrand is verwijderd, ook alle dammetjes tussen de kleppen heb ik weg gefreesd. Zo gezien is er aardig wat uit de verbrandingsruimte gehaald. Of dit wordt gecompenseerd door de 0,22mm dat de kop gevlakt is weet ik niet. Gezien de resultaten maakt me dat weinig uit

De carburatie is in zijn geheel afgesteld op de nieuwe situatie, zoals hier boven beschreven met behulp van een lambda sonde. Bij de eerste run bleek dat hij heel rijk stond, behalve de stationairloop, die was veel te arm.
De motor kon veel meer lucht hebben in deze situatie, en dus meer mengsel naar binnen zuigen en dus meer vermogen genereren. Hiervoor heb ik het originele luchtfilter vervangen voor een twin-air luchtfilter. Deze is dunner en geeft minder weerstand. De luchtfilterbak hebben we de snorkel uit gehaald en uiteindelijk naar voorbeeld van de TTR van René open gezaagd:



Met deze aanpassing bleek hij net wat te arm te staan. Door een 8% grotere hoofdsproeier in de secundaire trap van de carb is dat opgelost. Beide trappen hadden al "rijkere" naalden er in zitten voor het middengebied.

De stationairloop was goed af te stellen met de mengselschroef in de carburateur.

Vandaag heb ik er voor het eerst mee op de weg gereden. Het motorkarakter wordt al een beetje verklapt in de koppelkromme. Mooi vlak, geen gekkigheid, heel voorspelbaar. Na deze aanpassingen voelt hij wel veel sterker en vlotter op het gas. Bij de eerste serieuze bocht draaide ik uit gewoonte het gas helemaal open omdat de motor daar meestal wat sloom op reageerde. Nu trok hij het achterwiel onder zich vandaan Verkeersdrempels worden met een stootje gas op het achterwiel gedaan

Al met al ben ik erg blij met de aanpassingen! Voorlopig ga ik er niets geks meer mee doen behalve rijden Hooguit de programmeerbare ontsteking, maar das geen grote ingreep.

[de antrapper]

Idd, de straat op, daar zijn ze voor, rijden met dat ding

[Leo]

Voorlopig ga ik er niets geks meer mee doen behalve rijden

En ondertussen de Guzzi weer (ook) rijdend maken ?

[Rammelbak]

In het nieuwe jaar gaan we daar weer aan verder. Als dat klaar is, dan mag de GPZ er uit. Met de Guzzi en de TTR heb ik nu ondervonden dat er een temperatuurverlaging met vermogenswinst gerealiseerd kan worden. Ik heb geen behoefte om dat ook nog eens uit te vogelen met de GPZ, alles bij elkaar kost al genoeg leergeld... er moet wel benzinegeld over blijven